De strategische plannen

Zij bepalen en vertegenwoordigen de strategieën, die variëren naargelang de doelstellingen.  Hun basisoriënteringen vormen de basisprincipes van ruimtelijke ordening.

Ze hebben geen kracht van wet (met uitzondering van het verordenende luik van het RPA). Hun naleving en implementatie berusten op het beleid, dat trouwens aan de basis ervan ligt.

Het gewestelijk ontwikkelingsplan (GewOP) behandelt alle materies van het gewestelijke grondgebied en beoogt alle materies waarvoor het Gewest bevoegd is of die bijdragen tot zijn ontwikkeling (huisvesting, economie, tewerkstelling, mobiliteit, milieu, veiligheid, onderzoek, erfgoed, toerisme, handel, cultuur en sociaal beleid). De andere plannen (GemOP, GBP, RPA en BBP) mogen er zonder expliciet vermelde reden niet van afwijken.

Het gewestelijk plan voor duurzame ontwikkeling (GPDO) geldt voor het hele gewestelijke grondgebied en biedt de gepaste antwoorden op de uitdagingen waarmee Brussel als stedelijk grondgebied geconfronteerd wordt (de demografische groei en de toegang tot huisvesting, de economische herontplooiing en de toegang tot tewerkstelling, de functionele en sociale vermenging, de verschillende mobiliteiten, de milieuvraagstukken).

De richtplannen van aanleg (RPA's) sluiten aan op de krachtlijnen van het GewOP dat op de dag van hun goedkeuring van kracht is: ze brengen de grote principes onder de aandacht inzake de aanleg of de herinrichting van dat deel van het gewestelijke grondgebied waarop het betrekking heeft. Ze betreffen vooral: de programmering van de toelaatbare bestemmingen, de structurering van de wegen, de openbare ruimten en het landschap, de kenmerken van de constructies, de bescherming van het erfgoed, mobiliteit en parkeren.

De gemeentelijke ontwikkelingsplannen (GemOP's) betreffen het hele gemeentelijke grondgebied en vormen globale planningsinstrumenten voor de duurzame gemeentelijke ontwikkeling. Ze sluiten aan bij de oriënteringen van het GewOP en zijn conform het GBP.

De richtplannen, ontworpen in het kader van het GewOP van 2002, zijn de ontwikkelingstools voor de strategische gebieden van gewestelijk belang: ZIR's (gebieden van gewestelijk belang, vastgelegd in het GBP), hefboomgebieden (vastgelegd in het GewOP) en PGB's (perimeters van gewestelijk belang).

Het Kanaalplan is een masterplan dat de onwikkelingsprincipes van de kanaalzone vastlegt.

De hoofdstedelijke gemeenschap van Brussel, opgericht bij de bijzondere wet van 4 april 2012, heeft als doel de samenwerking tussen de drie gewesten op het grootstedelijke gebied actief te promoten. Het interministeriële akkoord voor Ruimtelijke Ordening, ondertekend op 26 november 2012,  richt een intergewestelijk informatieforum op, de eerste stap in de implementatie van dit akkoord dat als doel heeft een samenwerking tussen de drie gewesten op te starten, die bijdraagt tot de ontwikkeling van gemeenschappelijke strategische krachtlijnen en van ontwerptools voor de inrichting in ruime zin (mobiliteit en milieu inbegrepen) van het grootstedelijke grondgebied.